De naam Rijk van Dommel en Aa
Het Rijk van Dommel en Aa is de benaming voor het groene en landelijke gebied tussen Eindhoven en Helmond. Dit gebied wordt aan de westzijde begrensd door de beek de Kleine Dommel (na Opwetten de Dommel) en de Aa aan de oostzijde. De A67 vormt de zuidelijk grens en we zoeken in noordelijke richting tot het Wilhelminakanaal. De naam Rijk van Dommel en Aa is in 2011 genoemd in structuurvisie van de SRE (inmiddels de Metropool Regio Eindhoven (MRE)). Het doel van die visie was om een aantrekkelijke landschappelijke omgeving te creëren voor de bewoners van de Brainport.
Inrichting van recreatie, versterken van natuurwaarden, en het behouden van cultuurhistorische waarden zijn onder andere genoemd als ambities. Ons initiatief is onafhankelijk hiervan ontstaan en wij zijn er niet mee verbonden. Tegelijkertijd overlappen de ambities en gebiedsafbakening elkaar.
Van oudsher bestaat het gebied uit beekdalen van de grotere beken de (Kleine) Dommel en Aa maar ook kleinere beken als de Goorloop en Hooidonkse Beek. Tussen de beekdalen liggen hogere dekzandruggen waar voornamelijk bos op groeit. Mensen zijn zich gaan vestigen op de overgang tussen de hoge en lage delen. Op korte afstand van de dorpskernen werden de hoge delen gebruikt om gewassen te verbouwen. De beekdalen en natte broekgebieden waren in gebruik als weide om vee te houden en in de nazomer oogstte men er hooi. Overstroming van de beken zorgde ieder jaar voor de afzet van voedselrijk slib. De woeste, schrale gronden waren in gemeenschappelijk bezit en werden voornamelijk begraasd door schapen. Deze gronden zijn begin 20ste eeuw ook ontgonnen.
Door de ontwikkeling van wat we nu de Brainport noemen en de schaalvergroting van de landbouw is dit landschap grotendeels verdwenen. Het is echter nog zichtbaar in bijvoorbeeld Gijzenrooij, ’t Sang en Goorkens en de Gulden Aa. Naar het kleinschalige karakter van de boerenbedrijven van 100 tot 150 jaar geleden kunnen we niet meer terug, maar met een herenboerderij benaderen we wel de essentie. En dat is het in eigen beheer produceren van voedsel waarbij we rekening houden met wat de omgeving en bodem ons kan bieden.
Wij hebben ons kartrekkers initiatief Herenboeren Rijk van Dommel en Aa genoemd. Wanneer we een geschikte locatie hebben gevonden voor een boerderij kan het zijn dat die een nieuwe naam krijgt die meer past bij die specifieke locatie. Wat zou het mooi zijn als er in het Rijk van Dommel en Aa meerdere herenboerderijen ontwikkeld worden.